Jak przetrwać święta?

Mój stosunek do Świąt Bożego Narodzenia zmieniał się na przestrzeni lat. Można powiedzieć, że długo dojrzewałam do świadomego przeżywania tego czasu. Wydaje mi się, że okres (przed)świąteczny przedstawia nasze wzajemne relacje w ostrzejszym świetle:

• Czy się tak naprawdę znamy?
• Chcemy spędzać ze sobą wspólny czas?
• Mamy o czym porozmawiać?
• Łączy nas podejście do sposobu celebrowania świąt?
• Chcemy zmienić coś we wzajemnej relacji?

Czy Polacy lubią Boże Narodzenie?

Miałam okazję spotkać osoby, dla których Święta Bożego Narodzenia są jakieś niewygodne. Nie chodzi nawet o opinające spódnice czy zawiązane krawaty. Ta „niewygoda” mogłaby być porównana do organizowania ślubu i wesela:

• Kogo zaprosić? (wypada czy nie wypada)
• Obok kogo posadzić zaproszonych gości? (lubi go, a może nie bardzo)
• Ile potraw przygotować? (liczyć czy nie liczyć i czy je zjedzą)
• O której zorganizować Wigilię? (z gwiazdką czy bez gwiazdki)
• Czego sobie wzajemnie życzyć? (szczerze, a może żeby się przypodobać)
• Co dać w prezencie? (drogi czy niedrogi i jeszcze ci co nie chcą wcale, ale jak nie dostaną, to też będzie źle).

Zdanie – „święta, święta i po świętach” nagle nabiera zrozumiałego wydźwięku 🙂

Święta a więzi rodzinne

Całkiem ciekawe, zważywszy na ogólne wnioski płynące z badań nad więziami rodzinnymi – „więzi rodzinne w Polsce cechują się dużą siłą i stabilnością. Wpływa na to nie tylko terytorialna koncentracja (…), ale powiązana z tym, utrzymująca się na wysokim poziomie częstotliwość spotkań z bliskimi oraz skala zażyłych, przyjacielskich relacji między krewnymi” (Komunikat z badań nr 61/2019, oprac. M. Feliksiak, Centrum Badania Opinii Społecznej).

Mając doświadczenie wielu różnych Wigilii (spędzonych w gronie bliższym lub dalszym), obiecałam sobie, że „niewygoda” nie zagości w mojej własnej rodzinie. Trochę się udało, trochę nie. Mam to szczęście, że mogę z moim mężem wcześniej ustalić sposób spędzenia tego czasu i określić, co jest dla nas ważne. Możemy bez dzikiej gonitwy pogadać o naszych potrzebach. I bardzo to doceniam. Cieszę się, że jest obok mnie osoba, z którą dzielę pogląd na temat istoty Świąt. Nie dajemy się zwariować sztywnym czy mało smacznym (jak kompot z suszonych owoców) tradycjom przekazywanym z pokolenia na pokolenie. Być może ze względu na charakter pracy mojego męża, wspólny czas przy stole jest bezcenny i ważne jest, żeby po prostu być razem.

Polacy są przywiązani do tradycji

Zgodnie z wynikami badań na temat Bożego Narodzenia, dla ponad połowy dorosłych Polaków jest ono postrzegane w pierwszej kolejności jako święto rodzinne. Co ciekawe, ten wspólnotowy wymiar podkreślają tzw. niepraktykujący lub czyniący to sporadycznie. Dla niemal wszystkich badanych ważne jest zachowanie znanych nam dobrze tradycji – składania sobie życzeń, łamania się opłatkiem, przygotowywania i wspólnego spożywania wigilijnych potraw czy ubierania choinki. Komunikat wskazuje, że „przywiązanie Polaków do świątecznych zwyczajów zmienia się jedynie w niewielkim zakresie” (Komunikat z badań nr 172/2017, oprac. R. Boguszewski, Centrum Badania Opinii Społecznej). Te nasze „niewygody” chyba się mocno nie zmieniają.

Obraz Świąt zmienia się po założeniu własnej rodziny

No ale, żeby ktoś jadł, ktoś zapieprzać musi 🙂 Dopiero, gdy założyłam własną rodzinę, mocno poczułam wdzięczność do mamy za szaleńcze pichcenie po nocach w kuchni. Za serce, które wkładała w organizowanie Świąt. W tamtym czasie wydawało mi się, że niepotrzebnie tak się stara. A chciała dogodzić każdemu, bo:

• karpia jadła tylko ona, a że jest raz w roku, to musiał być w paru wersjach,
• nieśmierdzące rybki bez ości dla męża i dzieci,
• barszcz kiszony na długo przed Wigilią, bo „zwykłego” podać się nie godzi,
• do zacnego barszczu wyłącznie wymuskane uszka,
• pierogi z serem lub z kapustą i grzybami,
• sernik dla dzieci z rodzynkami, a dla męża bez – bo nie lubi,
• makówki, bo przecież musi być coś z makiem,
• żeby z kuchni niepotrzebnie nie wychodzić – to jeszcze jakiś chrzanik i sałatka warzywna, bo może ktoś akurat zechce,
• karpatka jako ostateczny deser (bo wcześniej już gotowy sernik i makówki), bo córki uwielbiają.

Szaleństwo! Do tego prezenty, ubieranie choinki… . Temat Pasterki – tylko dla wytrwałych! Doceniam jednak utrwalony obraz mamy, która po prostu dzieli się sercem z rodziną. Mimo, że podoba mi się zachowywanie różnych tradycji – co jest szczególnie sentymentalne, gdy przy stole siedzą starsze osoby, dla których pewien „ustalony plan” jest ważny, to blisko mi do podejścia – częściej rób po swojemu (co oznacza, że „wypada czy nie wypada” nie do końca znajduje się na TOP liście okołoświątecznych problemów).

Boże Narodzenie w naszym domu

Też będę pichcić (w miarę możliwości), choinkę mąż postawi – niech raduje serce naszej Hani i nawet mamy już badziewne lampki w jakiejś porcelanowej gwiazdce na stole.

Jednak bez względu na to, czy podchodzimy do świąt, jak do Narodzenia Pana Boga, czy jak do okresu, w którym możemy być z rodziną lub naszymi innymi bliskimi – nie chodzi o to, żeby przetrwać święta, ale żeby je wspólnie przeżyć! Najlepiej w gronie, które akceptuje i jest po ludzku życzliwe.

Boga najlepiej przecież widać w relacji JA-TY. Spokoju Ducha (przede)Wszystkim!

P.S.
Może kiedyś ukiszę taki winny barszcz receptury mojej mamy, ale na pewno nie będę się przejmowała plamami na białym obrusie! Kto powiedział, że obrus musi być biały? Najwyżej kupię czerwony 🙂