Odpowiedzialne rodzicielstwo…

Istnieje wiele publikacji zaczynających się od tych słów. A gdy stajemy się rodzicami, to czy wiemy, kiedy tak naprawdę mamy być odpowiedzialni za swoje dzieci?

Gdy wpisuję w wyszukiwarkę „odpowiedzialne rodzicielstwo”, na pierwszej stronie pokazują mi się wyniki związane z nauką Kościoła dotyczącą przekazywania życia ludzkiego i jego ochroną (tak dobrze znane określenie: „od poczęcia do naturalnej śmierci”). Podczas moich studiów, często dyskutowało się na temat tego, czym jest odpowiedzialne rodzicielstwo. „Fajnie” czytało się teorię, a jednak życie rodzica pokazało mi, że można się rozczarować. Żeby nie napisać – mocno zdziwić 😉

Jak postrzegamy odpowiedzialność?

Tyle się mówi rodzicom, o tym jak mają postępować:

• bierz odpowiedzialność za swoje dziecko,
• bądź odpowiedzialna, w końcu jesteś dorosła,
• rodzicielstwo, to odpowiedzialność,
• nie zachowuj się nieodpowiedzialnie, twoje dziecko patrzy,
• jesteś w ciąży, musisz być odpowiedzialna,
• teraz zabawa się skończyła, musisz wziąć odpowiedzialność za swoje czyny…

Odkładając na bok tematy dotyczące sposobów przekazywania i ochrony życia oraz nie skupiając się na prawnych aspektach tego, czym jest odpowiedzialność rodziców za swoje dzieci, zastanowiłam się nad codziennością rodziców (swoją również) i tym, kiedy można mówić o tej odpowiedzialności.

Czyli – co dla mnie oznacza odpowiedzialne rodzicielstwo? Kiedy (i czy w ogóle) czuję odpowiedzialność?

Odpowiedzialne rodzicielstwo, czyli jakie?

Jest parę sytuacji z rodzicielskiej rzeczywistości, która dotyka odpowiedzialności. To takie momenty, w których:

• jesteś w ciąży i wszyscy dookoła ci radzą: co masz zjeść, kiedy spać, ile ćwiczyć, o czym myśleć… . I zastanawiasz się, czy masz słuchać wszystkich dobrych rad, czy może zaufać swojemu ciału i intuicji?
• zbliża się twój termin porodu, a ty nadal nie wiesz, czego chcesz dla siebie i dla swojego dziecka: słuchać tych kobiet, które mówią o tym, jak wspaniałe jest przeżycie naturalnego porodu, a później karmienie piersią i w końcu – chustonoszenie, wielopieluchowanie i bycie całkiem eko. Czy może boisz się i czujesz, że nie jesteś gotowa na wiele z tych momentów i wolisz zrobić inaczej. Posłuchasz siebie, poszukasz wsparcia czy zrobisz tak, jak ktoś ci sugeruje?
• urodziłaś dziecko w szpitalu i masz możliwość oddania go na jakiś czas do sali noworodków, w której będzie zaopiekowany (również w nocy). Czy, jeśli przekażesz maluszka do sali noworodków, to pomyślisz o sobie, jako o odpowiedzialnym rodzicu: bo jeszcze nie ufasz sobie na tyle, by opiekować się dzieckiem przez całą dobę; bo potrzebujesz snu, aby zregenerować się przed powrotem do domu i wolisz, aby ktoś nad nim czuwał? A może pomyślisz o sobie, jako o odpowiedzialnym rodzicu, bo postanowisz, aby maleństwo było cały czas przy tobie, ponieważ nie ufasz temu, co dzieje się za drzwiami z napisem „sala noworodków”?

Następnie musisz zmierzyć się z odpowiedzialnością, kiedy:

• szukasz niani dla swojego dziecka, zjawia się w drzwiach kolejna pani, a ty czujesz, że nic z tego nie będzie. Nie chcesz jej wpuszczać do domu, nie masz ochoty na rozmowę. Wiesz, że to będzie strata czasu. A jednak zapraszasz, siadacie w salonie i dopuszczasz ją do swojego dziecka. Czujesz, że to odpowiedzialne względem dziecka? Czy przerasta cię formalna sytuacja i wolisz posiedzieć 10 minut w towarzystwie osoby, której absolutnie nie chcesz widzieć przy swoim dziecku?
• jesteś zmęczona i puszczasz dziecku bajki w telewizji. Lecą dłużej, niż byś chciała, ale naprawdę czujesz się wyczerpana. Jesteś odpowiedzialna, bo dbasz o siebie w danej chwili czy myślisz później, że pozwolenie dziecku na oglądanie tylu bajek było z twojej strony nieodpowiedzialne? Są przecież tacy, którzy nawet telewizora nie mają w domu i żyją. A ty?

Ocenianie innych rodziców

Czy oceniasz innych rodziców jako odpowiedzialnych lub nieodpowiedzialnych, bo robią inaczej niż ty? To są konkretne przykłady, wobec których stajemy jako rodzice. Można je mnożyć – dodać kwestię pozwalania na to, aby ktoś obcy dotykał twojego brzucha, gdy jesteś w ciąży, pozwalanie na to, aby ktoś z rodziny wpadał bez zapowiedzi po to, aby ci pomóc (mimo, że o to nie prosiłaś), to kupowanie dzieciom niezdrowego jedzenia, to zostawianie na długie godziny dzieci w salach zabaw, żeby zrobić coś po prostu bez nich (albo pogapić się dłuższą chwilę na dorosłych wokół).

Myślę sobie, że ta odpowiedzialność, to nie jakiś ciężar spoczywający na barkach osób, które zostały rodzicami. W tej rodzicielskiej codzienności przejawia się odpowiedzialność za siebie i swoje decyzje, za dzieci i ich bezpieczeństwo oraz dobro. Jednak, to nie tylko zwrócenie się ku swoim dzieciom, to także myślenie o sobie:

• o swoich potrzebach,
• stawianiu granic,
• dopuszczaniu siebie do głosu,
• o swoich lękach,
• „chceniach” i marzeniach,
• o podążaniu za głosem serca, czy jak kto woli – intuicji,
• o szukaniu wsparcia i/lub pomocy…

Odpowiedzialność ma związek z naszymi relacjami

Odpowiedzialność to proces, w który zaangażowana jest przede wszystkim sfera relacji międzyludzkich. To odniesienie do interakcji z otoczeniem i określony kontekst. Ponieważ my, jako rodzice, wchodzimy w relacje, nasze JA również się liczy. Tak więc, odpowiedzialność jest twoją rodzicielską odpowiedzią na to:

• co czujesz, co myślisz, co chcesz wyrazić, co zostawić dla siebie,
• co usłyszysz czy przeczytasz od bliskich osób i/lub nieznajomych,
• jak postrzegasz sytuacje, w których się znalazłaś razem z dzieckiem,
• jak widzisz zachowania swoje, dziecka i innych osób…

Idealne rodzicielstwo nie istnieje

Uważam, że powinno się więcej mówić na temat tego, czym jest odpowiedzialne rodzicielstwo. Życzyłabym sobie, a także innym (szczególnie profesjonalistom pracującym z rodzinami), żeby w literaturze fachowej więcej mówiło się na temat prawdziwego życia małżeńsko-rodzinnego. To nie tylko kwestia wyobrażenia na temat tego, co znaczy powiedzieć rodzicowi, że ma być odpowiedzialny. Przede wszystkim jednak, chciałabym podkreślić, że odpowiedzialne rodzicielstwo nie jest tylko tematem związanym z otwartą postawą wobec przekazywania i szanowania życia ludzkiego. Odpowiedzialne rodzicielstwo zaczyna się na długo przed tym, zanim staniemy się oficjalnie rodzicami. A kiedy się już nimi stajemy, to czas na poznanie siebie samych w nowej odsłonie, to poszerzenie systemu rodzinnego i sprawdzenie, co działa, a co należy zmienić. To przyjęcie tego, że nie zawsze bywa pięknie, idealnie i pachnąco fiołkami.

Warto zadawać sobie czasem pytanie, czy czujemy się odpowiedzialni i jak nam z tym jest?
Czy możemy się mylić w ocenie tego, czy nasza decyzja jest dobra lub zła? Tak.
Czy mamy prawo do pomyłki? Tak.